با توجه به بیان مشکلات ذکر شده در بهره برداری مطلوب از مجتمع های گلخانه ای احداث شده ،در ادامه بحث به ذکر پیشنهادات وراهکارهایی جهت بهره برداری از مجتمع های در حال احداث می پردازیم :
1) اولین راه تقسیم اراضی در یک مجتمع گلخانه ای به قطعات کوچک و تحویل هر قطعه به یک بهره بردار است که تا کنون نیز در اکثر مجتمع های گلخانه ای احداث شده به همین صورت عمل شده وقبلا" به ذکر مشکلات به وجود آمده در این شکل بهره برداری پرداختیم .
2) با توجه به اینکه برای تولید محصولات گلخانه ای در مجتمع های در حال احداث نظام بهره برداری شرکت تعاونی تولید روستایی ، تعریف شده است با استفاده از قوانین ، اساسنامه وآئین نامه های مربوط به این شرکتها می توان شکل واگذاری اراضی به فارغ التحصیلان ، احداث گلخانه ها ، تولید محصول و .... را به نحوی تنظیم نمود که اکثر مشکلات ذکر شده در مباحث فوق برطرف گردد ودر واقع با جلوگیری از ایجاد سیستم خرده مالکی در این مجتمع ها وارائه الگوی مناسب بهره برداری به صورت تعاونی و با مدیریت واحد از بروز مشکلات مشابه مجتمع های گلخانه ای احداث شده پیشگیری نمود . برای توضیح بیشتر و با استفاده از مطالب ذکر شده در بخش هزینه های یک گلخانه استاندارد و مدرن که تولید محصول از نظر اقتصادی در آن مقرون به صرفه باشد بایستی بیان نمود : از آنجاکه احداث یک واحد گلخانه3000مترمربعی حدود000/000/000/3 ریال هزینه در بر دارد و با توجه به اینکه اکثر فارغ التحصیلان بیکار رشته کشاورزی توان پرداخت چنین مبلغی را برای احداث گلخانه ندارند ، و از طرفی کم کردن هزینه های اولیه احداث گلخانه در حدی که بعضی فارغ التحصیلان بتوانند قادر به ساخت آن باشند باعث غیر استاندارد شدن گلخانه و بروز مشکلاتی می شوند که قبلا به آن اشاره گردید؛ بنابراین باید به دنبال راه حلی بودکه علاوه بر حفظ استاندارد درساخت گلخانه امکان اجرای پروژه مجتمع گلخانه ای را با توجه به هزینه اولیه سنگین احداث واحد های استاندارد گلخانه ای داشته باشد . پیشنهاد می شود مثلا" برای یک شرکت تعاونی تولید روستایی و مجتمع گلخانه ای که 50 نفر فارغ التحصیل کشاورزی عضو آن هستند به جای احداث تمام واحد های گلخانه ای به صورت همزمان ، با سرمایه گذاری مشترک تمام اعضاء فاز اول پروژه در سطح حداقل 3000متر مربع احداث گردد و در صورت امکان اخذ وام برای فارغ التحصیلان در حدود مبلغ 000/000/300ریال برای هر عضو می توان سطح اولین فاز پروژه را به15000مترمربع افزایش داد .اجرای چنین پروژه ای به عنوان الگوی اولیه دارای محاسن بسیاری به شرح ذیل است :
الف) با اجرای یک واحد 3000مترمربعی وتولید محصول در آن می توان به معایب احتمالی گلخانه احداث شده در همان ابتدای پروژه پی برد که این امر سبب میشود در اجرای فازهای بعدی مشکلات احتمالی بر طرف شده و گلخانه های کامل تر و سازگارتری برای اقلیم مورد نظر احداث گردد.
ب)اعضای شرکت می توانند در گلخانه اولیه احداث شده آموزش ببینند ودر زمان اجرای فاز های بعدی پروژه کارشناسان آموزش دیده مذکور به تولید در گلخانه های احداث شده بپردازند.
ج)بازاریابی محصولات تولیدی به صورت تصاعدی و همزمان با افزایش تعداد گلخانه های احداث شده توسط اعضای شرکت انجام می گیرد واین امر سبب می شود تعدادی از ایشان در زمینه بازاریابی محصولات آموزش دیده وبه کارشناسانی مجرب تبدیل شوند .
ذکر این نکته ضروری است که با توجه به اختلاف سلیقه های موجود در بین اعضای شرکتها اجرای این نظام بهره برداری و احداث گلخانه ها با سرمایه گذاری مشترک و مدیریت واحد با مشکلاتی مواجه می باشد که در صورت رفع نشدن این مشکلات وعدم وجود قوانین و ترسیم نشدن حدود وظایف و اختیارات اعضاء باعث بروز اختلاف در بین ایشان و عدم موفقیت پروژه در طولانی مدت می گردد .
3) با توجه به مباحث فوق می توان با ایجاد تغییرات اندکی در راه حل دوم از بروز مشکلات بین اعضاء جلوگیری نمود.پیشنهاد می شود باتوجه به وجودراهکارمناسب دراساسنامه شرکتهای تعاونی تولیدمبنی بر ایجادگروههای تعاونی ، به طور مثال در یک شرکت که 50 نفر عضو آن هستند با ایجاد 5 گروه تعاونی 10 نفری و اخذ وام توسط اعضای هر گروه تعاونی به ازای هر نفر000/000/300ریال (جمعا"برای هر گروه 10 نفری 000/000/000/3ریال) اقدام به احداث یک گلخانه 3000مترمربعی برای هر گروه تعاونی نمود که اعضای این گروه تعاونی بتوانند با همکاری یکدیگر به تولید محصول در آن بپردازند .مزیت این راهکار نسبت به راهکار دوم این است که افراد با سلیقه های یکسان می توانند با تشکیل یک گروه تعاونی اقدام به همکاری با هم نمایند واجباری در همکاری تمام افراد شرکت با هم نیست که این امر می تواند از بروز مشکلات مربوط به اختلاف سلیقه اعضاء تا حد زیادی جلوگیری نماید .شرکت تعاونی تولید روستایی در این روش می تواند به عنوان شرکت مادر، بعضی امور مشترک از قبیل حمل ونقل محصولات ، بازاریابی و.....را عهده دار شود و هر گروه تعاونی طبق اساسنامه ومقررات شرکت می تواند به صورت مستقل ودر محدوده اراضی خود اقدام به تولید محصول نموده ودر صورت لزوم با گروه های دیگر همکاری نماید. با توجه به اینکه برای هر گروه تعاونی ذکر شده در این مثال 10 قطعه زمین برای احداث 10 واحد گلخانه در نظر گرفته می شود (به تعداد اعضای گروه تعاونی) اعضای هر گروه می توانند بعد از احداث گلخانه 3000مترمربعی اولیه وپس از گذشت چند سال و پرداخت اقساط مربوط به تسهیلات دریافتی اقدام به احداث گلخانه های بعدی نمایند .ضمنا" با توجه به اینکه هر گلخانه با سطح حدود 3000متر مربع نیاز مند تعدادی کارشناس ، کاردان و کارگر می باشد اعضای هر گروه می توانند در این گلخانه ها مشغول به کار شوند .
لازم به ذکر است با توجه به اینکه گلخانه های احداث شده مذکور دارای استاندارد بالایی می باشند استفاده از پرسنل با مدرک کمتر از کارشناس یا کاردان کشاورزی در این گلخانه ها می تواند زیان های جبران ناپذیری به تولید محصولات وارد آورده چرا که کار کردن با تجهیزات و استفاده بهینه از سازه مدرن گلخانه و همچنین نوع پرورش محصولات با کیفیت مناسب که در این گلخانه ها تولید می شود نیازمند تخصص و دقت نظر خاصی می باشد که مسلما" از عهده کارگران عادی ودارای معلومات کم خارج می باشد ، بنابر این احداث گلخانه اولیه به صورت مشترک میتواند مشکل اشتغال اعضای گروه را نیز برطرف نماید .
4) با توجه به اینکه اکثر فارغ التحصیلان عضو شرکتهای تعاونی امکان سرمایه گذاری برای اجرای کامل پروژه مجتمع گلخانه ای را ندارند استفاده از سرمایه گذاران غیر عضو شرکت برای اجرای کامل پروژه در مدت زمان اندک می تواند به عنوان یک راهکارعملی مورد بررسی قرار گیرد .با توجه به اینکه هزینه احداث قسمتی از زیر ساختهای این مجتمع ها به صورت بلاعوض وجهت ایجاد اشتغال برای فارغ التحصیلان کشاورزی توسط دولت پرداخت شده است پیشنهاد می شود زمین، آب و امکانات موجود به همراه زیر ساخت های احداث شده به عنوان سهم فارغ التحصیلان عضو شرکتهای تعاونی تولید در نظر گرفته شده و با قیمت گذاری آنها، واگذاری سهام به اعضای شرکت به صورت مساوی انجام شود . سپس هزینه اجرای کل پروژه و احداث تمام گلخانه ها وهزینه های اولیه راه اندازی وتولید محصول برآورد گردیده و با واگذاری سهام به اعضاء شرکت ودیگر افراد غیر عضو سرمایه لازم جذب شده و گلخانه ها در کوتاهترین زمان ممکن احداث وراه اندازی گردند.می توان در این روش اولویت ایجاد اشتغال در گلخانه ها را برای فارغ التحصیلان عضو شرکت در نظر گرفت . همچنین اعضای شرکت می توانند با جذب سرمایه از طریق دریافت تسهیلات در اولویت دریافت سهام مجتمع به غیر از سهام مربوط به آب و زمین و زیرساختها قرار گیرند وبا دریافت سهام مذکور سهم بیشتری از سود حاصل از تولید محصولات را به خود اختصاص دهند.با توجه به اینکه در قوانین،اساسنامه و آئین نامه های شرکت تعاونی تولید روستایی پیش بینی جذب سرمایه صورت گرفته می توان با اتکا به این قوانین اقدام به صدور سهام به میزان لازم برای جذب سرمایه اولیه احداث مجتمع گلخانه ای نمود .
5)راهکار دیگری که می توان برای احداث تمام پروژه مجتمع گلخانه ای به صورت هم زمان ارائه نمود این است که تمام افراد عضو شرکت با ایجاد گروه تعاونی از افراد خانواده یا دوستان خود اقدام به جذب سرمایه گذار نمایند. به عنوان مثال در یک شرکت با 50 نفر عضو می توان 50 گروه تعاونی به سر پرستی و نمایندگی 50 نفر عضو اولیه(فارغ التحصیلان کشاورزی)تشکیل داده، نمایندگان گروههای تعاونی می توانند به عنوان رابط بین شرکت تعاونی تولید روستایی و اعضای گروه خود عمل نمایند وبا جذب سرمایه اعضای گروه اقدام به احداث گلخانه ای استاندارد نموده ودر صورت لزوم برخی امور مشترک از قبیل بازاریابی و .....را به شرکت تعاونی تولید روستایی واگذار نمایند.
6
