آیا 2012 پایان جهان خواهد بود؟ روزی که درآن به دلیل وقوع یکی از حوادث طبیعی مانند برخورد یک سیارک به زمین همه انسان ها در سرار جهان خواهند مرد و حیات بر روی زمین از بین خواهد رفت؟ بدون شک نخستین جوابی که به ذهن بسیاری از ما خطور خواهد کرد "خیر" خواهد بود. پایان دنیا در این سال غیرممکن است.
اما از کجا اینقدر مطمئنیم؟ چطور می دانیم که این اتفاق هرگز نخواهد افتاد؟ ما با اطمینان از اینکه همیشه کسانی هستند که بیش از ما به برسی چنین مسائلی می پردازند و اگر روزی قرار بر این باشد که چنین اتفاقی بی افتد حتماً جلوی آن را خواهند گرفت به سادگی از آن گذشته و چنین مسائلی را غیرممکن اعلام میکنیم. اما آیا تاکنون به این موضوع فکر کرده اید که اگر این موضوع حقیقت داشته باشد، به بسیاری از دلایل جوامع و دولت ها از بیان آن خودداری خواهند کرد!؟ آیا میدانید که چنین پروسه ای در طول حیات سیارات کاملاً طبیعی بوده و بارها اتفاق افتاده می افتد؟ تاکنون توجه کرده اید که از مهمترین دلایل انقراض دایناسورها یکی از همین حوادث طبیعی بوده است؟
شاید یکی از مشکلات اساسی بسیاری از انسان ها همین موضوع باشد! البته نه سال 2012. بلکه برخورد سطحی و بی توجهی به بسیاری از اتفاقاتی که روزانه در پیرامون آنها در حال وقوع است. عده زیادی بر پایان دنیا در سال 2012 اعتقاد دارند . بد نیست تا پیش از هرگونه پاسخی مبنی بر قبول یا رد این نظریه نتایج تحقیقات ناسا که در زیر ارائه شده را نیز در ارتباط با این سال بدانید. قضاوت اینکه آیا 2012 یا 2020 پایان دنیا است یا خیر با شما !
آیا Y2K را به خاطر می آورید؟ به خاطر برنامه ریزی موثر و تحلیل های دقیق و موفقیت آمیز ، این سال بدون ناله و شیون زیادی آمد و رفت. گذشته از اثرات ویژه و احساس برانگیز 21 دسامبر 2012، آن روز پایان دنیا نخواهد بود.
2012 نیز همانند Y2K مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است . برخلاف برخی از عقاید عمومی موجود، پشت پرده پایان دنیا به سرعت آشکار شد. دانشمندان ناسا به سوالات مختلفی که درباره 2012 پرسیده شده پاسخ گفته اند که در ذیل آورده شده است.
سوال: آیا در 2012 تهدیدی برای زمین وجود دارد یا خیر؟ بسیاری از وب سایت ها می گویند که دنیا در دسامبر 2012 پایان خواهد یافت.
جواب: در 2012 هیچ اتفاق بدی برای زمین رخ نخواهد داد. سیاره مان برای بیش از 4 میلیارد سال به خوبی به حیات خود ادامه خواهد داد. دانشمندان مشهوری در سراسر دنیا تایید کرده اند که در 2012 هیچ تهدیدی برای زمین وجود نخواهد داشت.
سوال: منشاء این پیش بینی که جهان در 2012 پایان خواهد یافت از کجاست؟
جواب: داستان از اینجا شروع شد که نیبرو (Nibiru) به سمت زمین در حرکت است. نیبیرو یک سیاره فرضی است که توسط سامریانز عنوان شد. این حادثه اساساً برای ماه می 2003 پیش بینی شده بود اما وقتی در آن تاریخ هیچ اتفاقی نیفتاد، روز رستاخیز به دسامبر 2012 تغییر یافت. این دو افسانه با پایان دوره ها در تقویم باستانی مایان (Mayan) مصادف با انقلاب زمستانی (winter solstice) 2012 همزمان شده. از اینرو روز رستاخیز را مصادف با 21 دسامبر 2012 دانستند.
سوال: آیا تقویم مایان در 21 دسامبر 2012 پایان می یابد؟
جواب: درست مثل تقویمی که به دیوار آشپزخانه تان آویزان کرده اید و در آن هیچ روزی بعد از 31 دسامیر مشخص نشده، در تقویم مایان نیز هیچ موردی برای روز 21 دسامبر 2012 تعیین نشده. در این تاریخ دوره طولانی مدت مایان پایان می یابد. اما پس از آن _ درست مثل تقویم شما که دوباره در تاریخ 1 ژانویه شروع می شود_ در تقویم مایان نیز دوره طولانی مدت بعدی شروع می شود.
سوال: آیا پدیده ای مثل یک برخورد عظیم اتفاق خواهد افتاد؟
جواب: در دهه بعدی هیچ برخورری اتفاق نخواهد افتاد، زمین در 2012 با هیچ جرم آسمانی برخورد نخواهد کرد، حتی اگر برخوردی هم وجود داشته باشد اثرات آن بر روی زمین بسیار ناچیز خواهد بود. زمین و خورشید در ماه دسامبر تقریباً در مرکز کهکشان راه شیری قرار میگیرند و این پدیده ای است که به طور سالانه اتفاق می افتد.
صحنه ای از motion picture 2012. Courtesy Columbia Pictures
دان یومانس (Don Yeomans) دانشمند محقق ارشد ناسا می گوید: "ظاهراً علاقه و توجه زیادی نسبت به اجرام آسمانی، موقعیت و مسیر حرکت آنها در پایان سال 2012 وجود دارد. من عاشق یک کتاب خوب یا یک فیلم مثل the next guy هستم، اما اجرام پرنده در فضای خیالی، تلوزیون و فیلم ها پایه علمی ندارند. حتی اخبار جعلی از ناسا نیز در آنها دیده می شود..."
سوال: آیا یک سیاره یا کوتوله قهوه ای (brown dwarf) بنام نیبیرو (Nibiru) یا سیاره ایکس (Planet X) یا اریس (Eris) وجود دارد که در حال نزدیک شدن به زمین و تهدید آن باشد؟
جواب: نیبیرو و داستان های دیگر درباره سیارات متمرد یک برنامه و شوخی اینترنتی بیش نیست و پایه و اساس واقعی ندارد. اگر نیبیرو و سیاره ایکس واقعی بود و قرار بود تا 2012 با زمین برخورد داشته باشد، اخترشناسان حداقل طی دهه گذشته باید آن را شناسایی می کردند و الان نیز با چشم غیر مسلح قابل رویت بود. بدیهی است که چنین چیزی وجود ندارد. اریس واقعیت دارد اما آن یک سیاره کوچک مثل پلوتو (Pluto) است که در حاشیه خارجی منظومه شمسی باقی خواهد ماند. کمترین فاصله ای که تا زمین باید طی کند 4 میلیارد مایل است.
سوال: تئوری تغییر قطبیت (polar shift) چیست؟ آیا حقیقت دارد که پوسته زمین به دور هسته چرخش 180 درجه دارد که به طور روزانه انجام می گیرد؟
جواب: واژگونی در چرخش زمین امری محال و غیرممکن است. حرکات آهسته قاره وجود دارد (مثلاً قاره قطب جنوب در صدها میلیون سال قبل در نزدیک استوا قرار داشته) اما اظهار واژگونی قطب ها یک موضوع بی ربط است. هرچند بسیاری از سایت ها برای افراد ساده حرف هایی دارند. آنها اظهار می کنند ارتباطی بین چرخش و قطبیت مغناطیسی زمین وحود دارد که به طورت غیر منظم تغییر می کند. یک واژگونی مغناطیسی نیز وجود دارد که به طور متوسط هر 400000 سال یکبار بروز می کند. تا جایی که ما می دانیم یک چنین واژگونی مغناطیسی ای هیچ خطری برای حیات روی زمین در بر ندارد. به هر حال وقوع یک واژگونی مغناطیسی تا چند هزاره بعدی غیر محتمل است.
زمین به صورت یک مرمر آبی رنگ (Blue Marble): کلکسیون تصاویر Next Generation رنگ سطح کره زمین را با شفافیت زیاد نشان می دهد. این تصویر آمریکای جنوبی را در سپتامبر 2004 نشان می دهد.
سوال: آیا زمین در سال 2012 در خطر برخورد با یک شهاب سنگ قرار دارد؟
جواب: زمین همیشه در معرض خطر برخورد دنباله دارها و آستروئیدها (asteroids) بوده است هرچندکه برخوردهای بزرگ بسیار نادر هستند. آخرین برخورد بزرگ مربوط به 65 میلیون سال قبل بود که منجر به انقراض دایناسورها گردید. امروز اخترشناسان ناسا در حال انجام یک بررسی و کاووش به نام «گارد فضایی» (Spaceguard Survey) هستند تا هر آستروئید نزدیک به زمین را خیلی قبل تر از برخوردش با زمین شناسایی کنند. در حال حاضر هیچ آستروئید تهدید کننده ای - مثل آستروئیدی که دایناسورها را کشت – را شناسایی نکرده اند. تمام کارهای انجام گرفته به صورت علنی همراه با اکتشافات به دست آمده به طور روزانه در وب سایت NEO Program Office website ناسا قرار می گیرد. بنابراین شما می توانید خودتان ببینید که هیچ برخوردی در 2012 برای زمین پیش بنی نشده است.
سوال: نظر دانشمندان ناسا درباره نامعلوم بودن روز رستاخیز چیست؟
جواب: برای اظهار نظر درباره هرگونه تغییر دراماتیک و یا ناخوشایند در 2012، علم در کجا قرار گرفته؟شواهد و مدارک آن چیست؟ هیچ چیزی وجود ندارد. در تمام ادعاهای تخیلی بیان شده در کتاب ها، فیلم ها، مدارک و یا در اینترنت ما نمی توانیم حقیقت وجودی این روز را تغییر دهیم. هیچ مدرک قابل اعتمادی برای هرگونه ادعایی مبنی بر وقوع حادثه غیر عادی در دسامبر 2012 وجود ندارد.
به زمین کمک کنید
بهنوش خرمروز: بر اساس گزارش موقت شورای پژوهش ملی ایالات متحده آمریکا که هفته پیش منتشر شد، ناسا نمیتواند با بودجه فعلی به تعهد خود مبنی بر پیگیری تقریبا تمامی سیارکهای خطرناک نزدیک به زمین تا سال 2020/ 1399 عمل کند.
در سال 2005/ 1384 کنگره آمریکا برای ناسا، سال 2020/ 1399 را زمان ضربالاجل کشف، پیگیری و تشخیص 90 درصد از اجسام بزرگتر از 140 متری نزدیک زمین، تعیین نمود. تصور میشود سنگهای بزرگتر از 140 متر در صورت ورود به جو، منفجر نشوند و یکپارچه به زمین برخورد کنند که در صورت برخورد با مناطق شهری، خطر بزرگی خواهد بود و تخریب گستردهای به بار خواهد آورد. انفجار تونگوسکا در سال 1908/ 1287 که در حدود دو هزار کیلومتر مربع از جنگل سیبری را با خاک یکسان کرد، ناشی از انفجار جسمی 70 متری بر فراز سطح زمین بود.
در این گزارش که انتظار میرود نسخه نهایی آن تا آخر سال آماده شود، آمده است که اگر بتوانند برای تجهیزات آینده مانند تلسکوپ کاوشگر منطقهای بزرگ، تلسکوپ کاوشگر افق نما و سیستم پاسخ سریع (Pan-STARRS) بودجهای فراهم کنند، میتوان به این هدف دست یافت. همچنین این گزارش اهمیت تلسکوپ رادیویی آرسیبو(Arecibo) را در پورتوریکو که از بشقابی 350 متری بهره میبرد، مطرح میکند که برای تشخیص و توصیف سیارکهایی که پیدا میشوند، در موقعیت بسیار خوبی قرار دارد.
بیشترین رشد جمعیت سهم فقیرترین کشورها است
دفتر غیرانتفاعی مرجع جمعیت واقع در واشنگتن دیسی پیشبینی کرده که از حالا تا سال 2050/ 1429، جمعیت محرومترین مناطق جهان دوبرابر میشود و از 828 میلیون نفر به 1.66 میلیارد نفر خواهد رسید. بر اساس تعریف سازمان جهانی، این 49 کشور که 33 تای آنها در قاره آفریقا واقع شدهاند، کمترین درآمد، بالاترین آسیبپذیری اقتصادی و پایینترین شاخص رشد انسانی را دارا هستند.
گزارشهای این دفتر حاکی از آن است که در همین بازه زمانی، جمعیت پیشرفتهترین کشورهای جهان در حدود 7 درصد رشد خواهد داشت و از 1.23 میلیارد نفر به 1.32 میلیارد نفر خواهد رسید که اغلب از مهاجرت افراد کشورهای توسعه نیافته تغذیه میشود. با این حال در ایالات متحده آمریکا، بیش از نیمی از رشد جمعیت نتیجه تولد کودکان در آن کشور خواهد بود، این رقم یکی از بالاترین ارقام مربوط به تولد در کشورهای توسعه یافته است.
جمعیت 6.8 میلیاردی اکنون نیز تا نیمه دوم سال 2011/ 1390 به 7 میلیارد نفر و تا سال 2050/ 1429 جمعیت جهان به 9.4 میلیارد نفر خواهد رسید. پیشبینی میشود که تا سال 2050/ 1429 کشور هند رتبه اول جمعیت جهان را از چین خواهد گرفت.
اصلاح سیستم آبیاری، راهی برای نجات آسیا
بر اساس گزارشی که موسسه بینالمللی مدیریت آب واقع در سریلانکا، همراه با سازمان غذا و کشاورزی سازمان جهانی و سایر گروههای مشابه در هفته گذشته منتشر کرد، سیستمهای آبیاری کشورهای آسیایی نیاز فوری و سریع به تغییر دارد.
قاره آسیا 70 درصد زمینهای آبیاری شونده دنیا را در خود جای داده که اغلب آنها توسط سیستمهای کانالی دولتی که در دهه 1970/ 1350 ساخته شدهاند، آبیاری میشوند. اما این سیستمها بسیار ضعیف حفظ شدهاند. در این گزارش آمده است که اگر قرار است آسیا با جمعیت رو به رشدش مواجه شود، باید سیستمهای آبیاری موثرتر و منظمتری داشته باشد و بخش خصوصی را در مدیریت این حوزه بیشتر شرکت دهد. به علاوه باید در برنامههای مربوط به آب، سرمایهگذاری بیشتری داشته باشند و آموزش بیشتری بدهند.
همچنین این گزارش پیشنهاد میکند که دولتها به جای محکوم کردن افراد، استفاده از سفرههای آبهای زیرزمینی را حمایت و تنظیم نمایند.
گرمایش جهانی، زمین را کجتر میکند
پژوهشگران با انجام شبیهسازیهای جدید متوجه شدهاند که پدیده گرمایش جهانی میتواند بیشاز آنچه قبلا پیشبینی میشد، محور زمین را منحرفتر کند.
محور دوران وضعی زمین نسبت به صفحه دورانش به دور خورشید، به مقدار 23.5 درجه انحراف دارد و همین انحراف، سبب تغییر سالانه ارتفاع خورشید در آسمان زمین و پدید آمدن فصلهای مختلف میشود. (تغییر فاصله زمین تا خورشید هیچ تاثیری در پدید آمدن فصلول مختلف در زمین ندارد).
هر پدیدهای که به نحوی در تغییر جرم محلی بخشهای مختلف زمین نقش داشته باشد، در تغییر زاویه انحراف محور دوران زمین موثر است. قطب شمال زمین با سرعت 10 سانتیمتر در سال روی نصفالنهار 79 درجه غربی جابجا میشود که دلیل آن، ذوب شدن یخچالهای قطب شمال است. اما با ذوب شدن این یخچالها، حجم زیادی از آبهای شیرین به دریاها و اقیانوس سرازیر میشود، بهطوریکه با ذوب شدن کامل یخهای گرینلند هماکنون محور زمین را به اندازه 2.5 سانتیمتر در سال جابجا میکند و اگر این فرآیند کنترل نشود، در سالهای آینده به شکلی تصاعدی افزایش خواهد یافت.
شبیهسازیهای جدید نیز نشان داده است اگر فرآیند گرمایش جهانی تا پایان قرن بیست و یکم ادامه داشته باشد، میتواند به جابجایی سالانه قطب شمال به مقدار 1.5 سانتیمتر از آلاسکا به سمت هاوایی منجر شود! هرچند این مقدار بسیار ناچیز است، اما در دراز مدت قابل توجه خواهد بود.