پروژه مجتمع های گلخانه ای استان خراسان رضوی با هدف ایجاد اشتغال برای فارغ التحصیلان بخش کشاورزی و با مساعدت وسرمایه گذاری سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی به صورت کمک های بلاعوض درغالب احداث زیرساختهای این مجتمع ها از سال 1385به صورت طرح اولیه مطرح شد وتا کنون در چند شهرستان مراحل مطالعات اولیه پروژه و احداث بخشی از زیر ساختها انجام شده است .همزمان با پیشرفت فیزیکی پروژه های مذکور در بیش از 10 شهرستان استان خراسان رضوی وبه منظور ایجاد نظام بهره برداری همسان در این مجتمع ها ، شرکتهای تعاونی تولید روستایی و مجتمع گلخانه ای برای هر پروژه در هر شهرستان با عضو گیری از فارغ التحصیلان کشاورزی واجد شرایط تاسیس گردید. در حال حاضر و چند سال پس از شروع فعالیتهای اجرایی پروژه های مذکور در چند شهرستان از جمله شهرستان سبزوار مراحل پایانی احداث زیر ساختهای مجتمع گلخانه ای در حال انجام می باشد و طبق برنامه مشخص شده توسط سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی در آینده نزدیک و پس از تکمیل زیرساخت های پروژه مذکور، کار تحویل سایت مجتمع به اعضای واجد شرایط آغاز میگردد.
با توجه به مطالعات انجام شده و بررسی مشکلات مجتمع های گلخانه ای احداث شده در سطح کشور و همچنین بررسی وضعیت فعلی گلخانه سازی وگلخانه داری در نقاط مختلف ایران و با عنایت به استعلامات انجام شده در خصوص قیمت تمام شده یک گلخانه 3000مترمربعی (سهم هرفارغ التحصیل در پروژه های مجتمع گلخانه ای )و هزینه های جاری تولید و مشکلات موجود بر سر راه ساخت وساز گلخانه،تولید محصول با کیفیت و کمیت مطلوب وفروش محصول ، لزوم چاره اندیشی در خصوص مراحل احداث وچگونگی بهره برداری اصولی از گلخانه های مورد نظردر مجتمع های گلخانه ای ضروری به نظر میرسد .
لذا با توجه به نزدیک بودن زمان واگذاری زیر ساختها وسایت مجتمع های گلخانه ای به فارغ التحصیلان بایستی هرچه سریعتر برنامه ریزی لازم جهت اجرای کامل پروژه تا مرحله بهره برداری انجام پذیرد تا در زمان تحویل سایت ، برنامه ای قابل اجرا و واقعی برای ساخت گلخانه ها وبهره برداری مفید از آنها داشته باشیم که فارغ التحصیلان در اثر نبود طرح اجرایی و آزمون وخطا دچار مشکلات مشابه طرح های اجرا شده در گذشته نشوند.
- طرح چند پرسش و پاسخ به این پرسش ها :
1- آیا گلخانه به خودی خود طرح اقتصادی ودارای پتانسیل تولید ثروت می باشد؟
2- میزان سرمایه لازم برای ساخت گلخانه چقدر است؟
- پرسش 1 : آیا گلخانه به خودی خود طرح اقتصادی ودارای پتانسیل تولید ثروت می باشد؟
اولین پرسشی که در ذهن اکثر اعضای مجتمع های گلخانه ای یا سرمایه گذارانی که در بخش تولید محصولات گلخانه ای قصد سرمایه گذاری و کار را دارند مطرح میشود این است که آیا ساخت گلخانه و تولید محصول در آن اقتصادی است؟ برای پاسخ به این پرسش بایستی نوع گلخانه ای را که مد نظر پرسش کننده است مشخص نمود.متقاضیان ساخت گلخانه معمولا" افرادی هستند که اطلاعات چندانی از پیشرفت این صنعت در سطح جهانی و حتی در سطح کشور ندارند و سابقه ذهنی ایشان از گلخانه همان گلخانه های تونلی با پوشش پلاستیکی وبخاری های متعدد گازوئیلی ودارای کشت خاکی محصولاتی مانند خیار و گوجه فرنگی می باشد تجربه چندین دهه کشت محصولات گلخانه ای در ایران نشان میدهد که تولید محصول در چنین گلخانه هایی در اکثر موارد با هزینه های بسیار بالاو کیفیت وکمیت پائین محصول مواجه بوده و غالبا" محکوم به شکست است .بسیاری از تولید کنندگان اولیه محصولات گلخانه ای در ایران که کار خود را با گلخانه های تونلی تک واحدی با پوشش پلاستیکی آغاز کرده اند در حال حاضر یا با تغییر شکل و کیفیت سازه های گلخانه ای به تولید محصول ادامه میدهند ویا با توجه به بالا بودن هزینه های تولید در گلخانه های اولیه از تولید محصولات دست کشیده اند.
سئوالی که در اینجا به ذهن میرسد این است که با توجه به موارد ذکر شده چگونه در سطح جهانی تولید محصولات گلخانه ای خارج از فصل با کیفیت بالا و یا تولید محصولات ارگانیک و نشاءها و نهالهای اصلاح شده در گلخانه ها به صنعتی چندین میلیارد دلاری تبدیل شده وفرصت های فراوان اشتغال وسرمایه گذاری به وجود آورده است؟
پاسخ اینجاست که تولید محصولات با کیفیت وکمیت بالا و هزینه های تولید پائین مرهون تغییرات و پیشرفت های فراونی است که در ساخت گلخانه ها وتکنولوژی های به کار رفته در آنها به وجود آمده است .چنانکه در دهه های اخیرگلخانه های تونلی با پوشش پلاستیکی وسطح محدود به گلخانه های مدرن مولتی اسپن با پوشش دیواره ها وسقف از جنس شیشه دو جداره یا پلی کربنات تبدیل شده اند .در این گلخانه ها که معمولا" ارتفاع بالاتری نسبت به انواع قدیمی دارند و مجهز به سیستم های هوشمند کنترل دما،رطوبت ،تهویه ، نور و....می باشند . کشت های خاکی جای خود را به کشت هیدرو پونیک داده و تولید محصول در واحد سطح در آنها از لحاظ کمی وکیفی چندین برابر افزایش یافته است .گلخانه های مدرن امروزی از انرژی های ارزان استفاده میکنند ویا مصرف سوخت در آنها در حداقل ممکن برنامه ریزی شده و با مصرف بهینه انرژی تولید محصولات با هزینه بسیار پائین تری نسبت به انواع قدیمی گلخانه ها انجام می گیرد. بنا براین کاهش هزینه های تولید از یک سو وافزایش میزان محصول در واحد سطح از سوی دیگر سبب شده تا تولید محصولات گلخانه ای همچنان مقرون به صرفه و اقتصادی بوده ودر نقاط مختلف جهان افراد بسیاری در این صنعت رو به توسعه اشتغال داشته باشند.البته لازم به یادآوری مجدد است که منظور از تولید مقرون به صرفه محصولات گلخانه ای تولیداتی است که در گلخانه های مدرن انجام میگیرد چرا که با توجه به افزایش روز افزون قیمت نهاده های تولید اعم از سوخت ،بذر ،مواد غذایی، سموم و نهاده های کشاورزی و....تولید در گلخانه های قدیمی که میزان زیادی از هزینه های انجام شده را هدر میدهند به هیچ عنوان اقتصادی نمی باشد.
ادامه دارد.......در پایین صفحه
تهیه کننده : حسین چشمی مقدم
با همکاری : سید فرید حبیبی ، سعید خسروجردی
به سفارش : شرکت تعاونی تولید روستائی و مجتمع گلخانه ای برزین مهر سبزوار
با سپاس از حمایت: مدیریت جهاد کشاورزی شهرستان سبزوار
